Achtergrond
Tot 2023 was de naam van stichting Ecodorpenfonds ‘stichting ter Bevordering van Vrede en Bewustzijn (SBVB)’. Deze stichting is in 2006 opgericht voor het bevorderen van vrede, bewustzijn, duurzaamheid, verbinding en welzijn. De stichting ondersteunde alle vormen van ecologisch, zelfvoorzienend en bewust leven, wonen en werken.
In 2022 heeft de stichting financiële middelen verworven voor een Ecodorpen Stimuleringsfonds. Het fonds heeft deze middelen (totaal €13.500) in dat jaar ter beschikking gesteld aan negen verschillende projecten.
Om een ANBI-erkenning te verkrijgen heeft het bestuur na overleg met de Belastingdienst besloten om de naam en doelstelling van de stichting te wijzigen en haar activiteiten geheel te richten op ondersteuning van ANBI-waardige projecten binnen ecodorpen, die duurzaamheid bevorderen in de context van bescherming van natuur en milieu.
Doelstelling
Het doel van de stichting Ecodorpenfonds is het bevorderen van een duurzame samenleving door het ondersteunen van ecodorpen, ecowijken en ecologische woon/werkgemeenschappen (verder ‘ecodorpen’). Een duurzame samenleving is voor de stichting een samenleving, waarin het welzijn van mens en aarde voorop staat. Dat gaat over het bevorderen van de kwaliteit van de natuur, het milieu en het sociale milieu.
Focus op bevordering van duurzaamheid
Deelnemers en bewoners van ecodorpen hebben veel aandacht voor de grote vraagstukken van deze tijd: klimaatverandering, afnemende biodiversiteit, de ontwikkeling van duurzame en biobased bouwmethodes, duurzame energievoorziening, ecologische voedselvoorziening, milieuvriendelijke economische activiteiten en sociale cohesie in de maatschappij (zorg voor elkaar, voorkomen eenzaamheid, etc.). Ecodorpen hebben daarmee een maatschappelijke voorbeeldfunctie. Dergelijke samenlevingsvormen heten duurzame gemeenschappen omdat ze integraal bijdragen aan de drie dimensies van duurzaamheid: de ecologische, de economische en de sociale dimensie.
Fondswerving
Op basis van een meerjarige toezegging heeft het Ecodorpen Stimuleringsfonds in 2023 een schenking ontvangen van de Stichting Willems-Koopfonds. Deze stichting wil graag een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van duurzame woon- en leefgemeenschappen, maar heeft daarvoor zelf niet de benodigde expertise in huis. Daarnaast wordt een beroep gedaan op particulieren en andere fondsen. Vanaf 2024 zal de stichting actief fondsen gaan werven en oproepen doen voor giften. De Stichting Ecodorpen Stimuleringsfonds heeft de ANBI status aangevraagd.
Schenkingen aan duurzame projecten
Het bestuur heeft besloten om vanaf 2023 aanvragen voor schenkingen te beoordelen op een daadwerkelijke en toetsbare bijdrage aan de bevordering van duurzaamheid, gericht op bescherming van natuur en milieu. Dit betekent dat ecodorpen alleen kansrijk een beroep kunnen doen op het Ecodorpen Stimuleringsfonds als zij projecten voordragen die aan dit criterium voldoen.
In aanmerking komen projecten die uitgevoerd worden door (leden van) ecodorpen, ecowijken en eco-woon/werk gemeenschappen in Nederland. De ingediende projecten zullen gericht moeten zijn op duurzame en circulaire oplossingen en technieken die bijdragen aan verbetering van klimaat- en milieuproblematiek, versterking van de afnemende biodiversiteit, verbetering van de kwaliteit van het leven en bescherming van natuur en milieu. De criteria zijn hieronder uitgewerkt.
De toetsingscriteria
1. De aanvraag is afkomstig uit de doelgroep
2. De mate van duurzaamheid
a. Ecologisch
b. Sociaal
c. Economisch
3. Vernieuwend initiatief
a. Innovatie
b. Opschaalbaar
4. Communicatie
a. Delen resultaten binnen de eigen doelgroep
b. Delen resultaten buiten de doelgroep
5. Volledigheid
a. Planning
b. Resultaatverplichtingen (tussentijdse evaluatie, rapportage, publicatie)
c. Begroting, inclusief minimaal 50% eigen financiering
Projecten die in aanmerking komen, zijn bijvoorbeeld
– bevorderen innovatieve duurzame, biobased of circulaire bouwmethoden;
– bevordering samenwerken aan verduurzaming;
– bevorderen biodiversiteit;
– bevorderen kwaliteit van de natuur;
– bevorderen leven off-grid met nutsvoorzieningen (energie, water, riool, mobiliteit).
Activiteiten in 2024
De activiteiten die het Ecodorpen Stimuleringsfonds in 2024 heeft uitgevoerd/gaat uitvoeren zijn:
– oproepen tot indienen van projectvoorstellen;
– schenkingen aan projecten in ecodorpen, deze moeten voldoen aan de toetsingscriteria.
Activiteiten 2025-2026
Ook in de komende jaren gaat het Ecodorpen Stimuleringsfonds d.m.v. schenkingen bijdragen aan projecten van (leden van) ecodorpen in Nederland die duurzaamheid bevorderen, in de context van bescherming van natuur en milieu.
Daarnaast werkt de stichting aan:
– versterking fondswerving door giften van individuen en organisaties, legaten en erfstellingen kunnen daar een belangrijke rol in gaan spelen;
– uitwerken van de stichting als financier van kleine en grote projecten volgens de opgestelde doelstellingen.
De bestuurssamenstelling van stichting Ecodorpenfonds is als volgt:
Koen de Kruif, waarnemend voorzitter en secretaris
Otto Munters, penningmeester
Wouter van Varik, lid
De bestuursleden ontvangen geen beloning voor hun werkzaamheden.
Aanvragen voor schenkingen
De projecten mogen al gestart zijn in het kalenderjaar van de aanvraag.
De projectuitvoerders hebben de volgende verplichtingen om aan te tonen dat het verkregen ondersteuningsgeld voor het projectdoel is gebruikt:
Goedkeuring van projecten
De ingediende projecten worden door een onafhankelijke commissie beoordeeld en met een advies van prioriteiten toegestuurd aan het bestuur van het Ecodorpen Stimuleringsfonds. Deze commissie bestaat uit tenminste drie leden uit de doelgroepen (ecodorpen, ecowijken en woon/werkgemeenschappen) en een secretaris uit het bestuur van de stichting. Het bestuur van de stichting beslist over de toekenning van schenkingen en/of leningen.
De ingediende projecten worden beoordeeld door de commissie op basis van de criteria. Zij sturen een advies in dat getoetst wordt aan de doelstellingen van de stichting. Alle project-indieners krijgen dan het advies toegestuurd. Er is geen beroep mogelijk op de toekenning van de aanvragen.
Beoordelingscommissie
– Hugo Schönbeck (bestuurskring GEN-NL)
– Pauline Saltet (bestuurslid vereniging Ecobuurtschap)
– Mieke Elzenga ( LiberTerra, woongemeenschap duurzaam wonen en leven)
Zie ook: Criteria projectaanvragen
Schenkingen aan duurzame projecten in Nederlandse ecodorpen € 15.000
Noodhulp aan ecodorpen in Oekraïne € 5.000
Bankkosten, website en onvoorzien € 1.000
Totaal €21.000
Begroting 2026
De uitgaven in 2026 hangen af van de inkomsten uit fondswerving.